فضاهای مسکونی: اینجا یک خانه قدیمی در شرق تهران است. یک خانه ۲۲ ساله در محله نیروی دریایی تهران که دوران کودکی علی قنبری را به خودش دیده است؛ از آن خانه‌های نوستالژیک قدیمی که به اندازه تمام مهمان‌ها جا دارند. با یک ایوان سرتاسری و تعداد زیادی در و دکور چوبی قهوه‌ای‌رنگ که مشخصه ثابت‌شان است. علی و همسرش، مهدیه صفایی‌نیا اما سلیقه دیگری دارند؛ سلیقه جدیدی که باعث می‌شود طبقه دوم خانه پدری به کل چیز دیگری باشد. خانه علی و مهدیهکه هردوی‌شان در حوزه سازه و عکاسی کار کرده‌اند، به کل چیز دیگری است؛ راهرو ندارد و کفپوش و دکوری‌هایش هم با خانه‌های نوستالژیک قدیمی به کل متفاوت است. این زوج جوان باذوق خانه قدیمی را با کمترین هزینه ممکن به هم ریخته‌اند تا یک کلبه کوچک جدید داشته باشند؛ کلبه‌ای مدرن، تمیز و خلوت.
در این گزارش سراغ راز و رمزهای طراحی و دکور کردن خانه علی و مهدیه رفته‌ایم، به گوشه‌های خانه سرک کشیده و درباره ویژگی‌های هر قسمت خانه برای‌تان نوشته‌ایم. جزییات دکور کردن از زبان علی قنبری، آقای خانه روایت می‌شود.
ورودی خانه را تغییر دادیم
من تصمیم داشتم حتما یک اتاق کار در خانه‌مان درست کنم. در ورودی خانه قبلا از سمت دیگری باز می‌شد و درواقع به سمت فضایی کوچک گشوده می‌شد که مطلوب نبود. در نتیجه مجبور شدیم جای در ورودی را عوض کنیم تا به سمت هال باز شود و به جای در ورودی خانه یک نورگیر شیشه‌ای کار گذاشته‌ایم تا از نور بیرون هم استفاده کرده باشیم.
راهرو را حذف کردیم
راهرو سم علم معماری است؛ چون باعث خراب شدن فضا می‌شود. راهرو اجازه نمی‌دهد بتوانیم از فضا به‌درستی استفاده کنیم، مورد استفاده مشخصی برایش تعریف نشده و فقط یک شبکه است که بخش‌های مختلف خانه را به هم متصل می‌کند. کار اصلی ما حذف راهرو بود. به جای آن با استفاده از جداکننده‌های دیگری مثل دیواره کاذب فضاها را از هم جدا کردیم. پیش از این، راهرویی در خانه وجود داشت که به دستشویی و حمام می‌رسید. ما این اشتباه‌ها را حذف کردیم.
دفتر کاری باید چطور باشد؟
در فاز صفر هر کار معماری باید یکسری مطالعات اولیه را انجام دهیم. نیاز کارفرما و میزان ساعتی را که در روز پشت میز کارش می‌گذراند، نیازهای او را تعیین می‌کند. بعضی‌ها حتی در اتاق کارشان به اتو هم نیاز دارند!
به طور کلی، دفتر کار باید نور خوبی داشته باشد، از تنش‌های روزانه دور باشد و وسایل پرکاربرد داخل اتاق باید دم دست باشند و حتی یک فضای استراحت کوچک هم میتواند دفتر کار را دلچسب کند.
با یک تغییر کوچک، سالن را بزرگتر کردیم
در ورودی حمام و آشپزخانه روبه‌روی یکدیگر بود که این اصلا خوشایند نیست. از طرفی ما دل‌مان می‌خواست که فضای تالار بزرگتر به نظر برسد؛ به همین خاطر، ورودی آشپزخانه را رو به تالار قرار دادیم و کابینت‌های زیر اوپن آشپزخانه را حذف کردیم که آشپزخانه را هم جلوی چشم می‌آورد.
سوپرمارکت خانگی بسازید
برای استفاده بهینه از فضای آشپزخانه، از یک افزونه(اکسسوری) دکوری به اسم سوپر استفاده کردیم. سوپر یک انباری متحرک در ابعاد مختلف است و در هر بخشی از آشپزخانه میتواند کاربردهای خاصی داشته باشد. یکی از سوپرهای بزرگ‌مان به عنوان انبار خریدهای بزرگتر استفاده می‌شود. یک سوپر کنار گاز داریم که ادویه‌ها درونش هست و یکی هم کنار ماشین ظرفشویی که برای مواد شوینده در نظر گرفته‌ایم. سوپر ابعاد و اندازه‌های مختلفی دارد. سوپرها را حتما نباید با کابینت خرید. مدل‌های ایرانی حدود ۵۰۰-۶۰۰ هزار تومان (بدون کابینت ) قیمت دارند اما خارجی‌ها چند برابر گران‌تر هستند.
سوپر را کجا بگذاریم؟
بهترین جایی که می‌توانستم برای قرار دادن سوپر در نظر بگیرم، جلوی در ورودی و قبل از یخچال بود؛ چون یخچال از گودی داخل آشپزخانه بیرون می‌زد و می‌توانستیم سوپر را طوری جلویش بگذاریم که دیده نشود.
رنگ یخچال را با دکور هماهنگ کردیم
سعی کردیم وسایل خانه و آشپزخانه طوری باشد که با کل خانه هماهنگ شود. کفپوش‌ها که با رنگ دیوار و مبلمان هماهنگ بودند ولی ما برای یخچال، ماشین لباسشویی و ماشین ظرفشویی هم ایده داشتیم. رنگ آنها را نقره‌ای انتخاب کردیم؛ چون به نظرمان سفید با توجه به رنگ کلی خانه توی ذوق می‌زد.
جزیره‌ای در آشپزخانه
زیبایی خانه‌های کوچک را عموما آشپرخانه تامین می‌کند؛ چون این فضا خیلی توی چشم است و به خاطر وسایل متنوعی که دارد، همه توجه‌شان به آن جلب می‌شود. من دوست داشتم گاز یا سینک را به صورت جزیره کار کنم. در این شیوه دکور کردن، گاز یا سینک ظرفشویی رو به سالن قرار می‌گیرد و جنبه بصری زیبایی دارد. سبک جزیره از آنهایی آمده که می‌گویند، خانم خانه نباید فکر کند آشپزخانه فضایی جدا از خانه است. پس در حین کار باید بتواند با اعضای خانه گپ بزند، تلویزیون ببیند و هرکار دیگری که دلش خواست، انجام دهد.
اتاقی برای تماشای فیلم
اتاق تلویزیون یا فضای تماشای فیلم در خانه‌های مدرن معمولا یک محیط سینمایی دارد. در اتاق تلویزیون قاب عکس‌هایی از بازیگران تلویزیونی می‌گذارند ولی من دوست نداشتم عکس بازیگران سینمایی در اتاق تلویزیون‌مان باشد. پس به جای آن از وسایل قدیمی که مرتبط با سینما هستند، استفاده کردیم. دوربین عکاسی قدیمی، تلویزیون‌های کوچک کهنه یا رادیوهای اولیه این فضا را برایمان به وجود آورد. اکثر این وسایل دکوری خاص را از دوستان و آشنایان گرفتیم. بعضی از دوربین‌ها هم متعلق به همسرم است که در دوره لیسانس، عکاسی خوانده است.
انبار مخفی برای فیلم‌های خوب
وسایل دکوری اتاق تلویزیون را روی باکس‌هایی قرار داده بودیم که درشان بسته بود. درون این باکس‌ها وسایل مورد نیازمان در اتاق تلویزیون – مثل سی‌دی فیلم‌ها و آهنگ‌های مورد علاقه‌مان – را گذاشتیم. این جعبه‌ها همرنگ با محیط هستند؛ به همین خاطر توی ذوق نمی‌زنند و در عین حال، درشان همیشه بسته است و کمتر کسی می‌داند که آنها انباری فیلم‌های ما هستند.
فضای خانه را جدا کردیم
وقتی راهروی خانه را برداشتیم، یک سالن عجیب برایمان ماند که باید هر تکه‌اش را جدا می‌کردیم. فضای خالی بین دیواره‌ها هم حسابی توی ذوق می‌زد. برای اینکه فضاهای خالی شده را بپوشانم، از یک دیواره گچی استفاده کردم. اینجا یک طاقچه کوچک است که زیرش چند نور جاسازی شده و دکور خاصی برایش چیده‌ایم. یکی از ایده‌ها این بود که با کتابخانه، فضای کار را از خانه جدا کنیم اما کتابخانه خیلی گران درمی‌آمد. این دیوار ۹ مترمربعی، ۴۵۰ هزار تومان هزینه داشت که از یک کتابخانه معمولی به مراتب کمتر است. علاوه بر آن خیلی هم سریع نصب می‌شود.
کتابخانه‌ای در کف زمین
ترجیح دادم کتاب‌ها روی زمین باشند؛ چون فضای جالبی ایجاد می‌کردند و رنگی بودند، فضای سیاه و سفید اتاق را از یکنواختی بیرون آوردند. در اینجا حدود ۱۰۰ جلد کتاب را روی زمین چیده‌ایم. شما در مواقع عادی و در عرض چند ماه، احتمالا به همین تعداد کتاب نیاز مبرم خواهید داشت. کتاب‌های اصلی را توی اتاق گذاشتیم و بقیه به انباری کتاب‌ها، جایی در زیرزمین خانه منتقل شدند.
دیوارپوش‌های کلاسیک را فراموش کنید
پوشاندن دیوار اتاق با پوستر یک روش خوب برای تزیین اتاق است که هزینه چندانی هم ندارد. پوستر پل بروکلین را انتخاب کردم؛ چون می‌خواستم تزیینات محیط کارم با رشته‌ای که در آن کار می‌کنم، هماهنگی داشته باشد. ضمن اینکه پوستر باید به شکلی باشد که بیش از اندازه جلب توجه نکند. منظره عکس یک ویژگی مهم دیگر هم داشت؛ عکس پل، عمق داشت و به خاطر هماهنگی رنگ‌هایش با دیواره اتاق، فضا را بزرگتر نشان می‌داد.
نورپردازی هدفمند
لوسترهای قدیمی معمولا نور کنترل شده‌ای ندارند و اگر ارتفاع‌تان نسبت به آنها مناسب نباشد، چشم‌تان را می‌زنند. لوسترهای قابل تنظیم طوری ساخته شده‌اند تا نور را روی یک هدف خاص متمرکز کنند. اگر پشت میز ناهارخوری نشسته‌اید و کاری با اتاق تلویزیون ندارید، همان یک تکه روشن می‌شود. ما در کل، خانه‌مان را به صورت هدفمند نورپردازی کرده‌ایم. نورپردازی طوری طراحی شده تا هرجایی که لازم داریم، روشن بماند. ما موقع فیلم دیدن فقط نور تلویزیون را داریم و لایت‌باکس‌های بالای سقف روشنایی کافی برایمان فراهم می‌کنند.
از ماجراجویی رنگی نترسید
خانه‌مان تم کرم و قهوه‌ای دارد که گاهی رنگ سبز هم در کنار آن کار شده است. ترکیب اینها، رنگ مطبوعی را ایجاد می‌کند که نشاط‌آور است و در عین حال باعث آرامش می‌شود. رنگ بقیه دکورهای کوچک و بزرگ خانه، از کفپوش‌ها گرفته تا فرش‌ها را با همین رنگ کلی خانه هماهنگ کردیم.
ممکن است این‌طور به نظرتان برسد که رنگ قهوه‌ای فضا را تیره و کوچک نشان می‌دهد اما همیشه این‌طور نیست. در جایی که رو به نور باشد، می‌توانید با خیال راحت از رنگ‌های تیره استفاده کنید. من هم در جاهایی از خانه که رو به نور بوده، رنگ تیره به کار برده‌ام.
پارکت را کنار بگذارید
کفپوش‌های متفاوتی در بازار وجود دارند. ما دوست داشتیم کفپوش اصلی خانه‌مان چوبی باشد. پارکت که یک کفپوش تمام چوب است، اشکالاتی دارد؛ هزینه نگهداری‌اش زیاد است، باید سالی یکبار روغن‌کاری شود ضمن اینکه خطر خورده شدن به وسیله مورچه و موریانه را هم باید جدی گرفت. کفپوش‌های چوبی لمینت که پوشش PVC هم دارند، ماندگاری‌شان بیشتر است. گران‌ترین لمینت حدود ۱۲۰ هزار تومان در هر متر است. ایراد جدی این کفپوش‌ها این است که نسبت به پارکت وزن بیشتری دارند و نصب‌شان زمان‌برتر است.
ایوان را پر از گل کرده‌ام
من به گل و گیاه علاقه زیادی دارم و همیشه دوست داشتم در خانه‌ام جایی برای نگهداری از گیاهان خانگی داشته باشم. ایوان آفتاب‌روی خانه را به عنوان محل نگهداری گل و گیاه سر و سامان دادم. جلوی ایوان یک حفاظ از جنس پلی‌کربنات گذاشتم. این ورقهها عایق و محکم هستند و در عین حال جلوی نور خورشید را هم می‌گیرند. از آهنگرها خواستم برایم چهارچوب پنجره بسازند و بعد ورقهها را در اینجا کار گذاشتم. به این دلیل از ورقه‌های پلی‌کربنات استفاده کردم که این ورقهها مثل شیشه شکننده نیستند. در نتیجه اگر به هر دلیلی، ورقه‌های پلی‌کربنات بشکنند، آسیبی به ساکنان طبقه پایین نمی‌رسد. در بخش پایینی پنجره هم حصیر کار گذاشتم. این حصیرها جلوی دید را می‌گیرند و شب‌ها اگر کمی خیس‌شان کنیم، هوا را بسیار خنک می‌کنند.
